1ª División de Sección 2 - ALCALDE

Identity area

Reference code

ES.GA.36045.AM.RED.1-1-2

Title

ALCALDE

Date(s)

  • 1937-2013 (Creation)
  • 1937 - 2013 (Accumulation)

Level of description

1ª División de Sección

Extent and medium

790 unidades de instalación en agrupacións documentais en soporte papel na súa totalidade

Context area

Archival history

Immediate source of acquisition or transfer

Content and structure area

Scope and content

O alcalde como institución remóntanse ao século XI, cun carácter inicialmente xudicial, formando parte dos concellos existentes en cada pobo. Así a figura do alcalde aparece nas máis antigas leis casteláns (Foro Real, Foro Vello, as Partidas..) sempre cunha función preferentemente xudicial.

O nomeamento dos alcaldes correspondía ao Rei ou aos señores laicos ou eclesiásticos dependendo do señorío de cada territorio. Pouco a pouco van asumindo tamén funcións económicas, coincidindo co desenvolvemento da vida urbana e da importancia das cidades e pobos.

Na idade contemporánea limítanse estas funcións xudiciais a partires de 1812 e definitivamente dende 1855 e coa aparición dos xulgados de paz e rexistros civís en 1870. Pola contra realzase esta figura como representante o cabeza do concello e mesmo como delegado do goberno no seu territorio.

As súas atribucións principais, que derivan na produción dos oportunos documentos e expedientes, serían as de representar ao concello; convocar e presidir as sesións dos órganos colexiados de goberno; nomear cargos municipais, especialmente os tenentes de alcalde; dirixir, inspeccionar e impulsar os servizos e obras municipais; ditar bandos; desenvolver a xestión económica de acordo cos presupostos aprobados; dispor gastos; aprobar a oferta de emprego e as bases de selección do persoal, así como desempeñar a xefatura de todo o persoal; exercer a xefatura da policía local; aprobar os instrumentos de xestión urbanística e os proxectos de urbanización, obras e servizos; adoptar medidas en caso de catástrofe e infortunio público; sancionar as faltas de desobediencia á autoridade ou as infraccións ás ordenanzas municipais; a adquisición de bens mobles e inmobles; outorgar licenzas, publicar e executar os acordos municipais.

Na 1ª división de sección 1.2. ALCALDE atopamos documentos e expedientes relacionados coa función executiva e representativa deste órgano de goberno unipersoal. Entre as series que podemos atopar destacan:

1.2.1.- Correspondencia da Alcaldía
Correspondencia emitida e recibida pola Alcaldía do concello.

1.2.2.- Certificacións e informes dá Alcaldía
Certificacións e informes diversos emitidos pola Alcaldía

1.2.3.- Decretos. Resolucións
Documentos que recollen a decisión da Alcaldía ou determinación sobre calquera materia ou negocio dentro das súas moitas competencias.

1.2.4.- Libro de resolucións da Alcaldía
Rexistro onde se transcriben as resolucións do Presidente da Corporación ou dos membros da mesma que resolvan por delegación. É un documento simple, normalmente en libro encadernado ata finais do século XX, onde empezan a facerse informaticamente e logo son impresos. Ten sempre dilixencia de apertura e peche.

1.2.5.- Bandos. Edictos
Norma ditada polo Alcalde na que se fan públicas ordes precisas para o bo goberno do municipio, destinadas a tódolos veciños do concello. Normalmente é unha folla de gran tamaño con moitos exemplares destinados á súa exposición pública, coa finalidade de dar publicidade as decisións da Alcaldía.

É polo tanto un documento simple, con encabezamento (Palabra BANDO), protocolo (nome e cargo que o emite, sempre o Alcalde ou substituto legal), texto que se tenta difundir, data e firma.

1.2.6.- Libro rexistro de bandos
Rexistro dos bandos ditados pola Alcaldía, con data e resumo de cada un deles.

1.2.7.- Libro rexistro de edictos
Rexistro dos edictos emitidos dende o concello.

1.2.8.- Expedientes de protocolo
Agrupación de series que plasman o conxunto de actuacións que se seguen para conceder as diferentes distincións honoríficas (Fillo Predilecto, Adoptivo, Membro Honorario da Corporación…) atendendo aos méritos, calidades e circunstancias singulares que concorren no interesado. Xunto a elo poden atoparse os propios regulamentos para esta concesión e tódolo relacionado coa actividade protocolaria da institución, entre eles os expedientes de irmanamento, os expedientes de actos públicos, libros de sinaturas, os expedientes de denominación de rúas, fotografías de actos públicos, notas de prensa...
En moitas ocasións recollen fotografías, recortes de prensa, publicacións ou información diversa sobre os actos públicos.

1.2.9.- Heráldica municipal
Expedientes sobre adopción ou modificación dos símbolos do concello, especialmente o seu escudo e bandeira.

1.2.10.- Expedientes do Alcalde-Delegado Gobernativo
Agrupación de series que recollen a documentación relacionada coa figura do alcalde en calidade de representante da administración central no seu territorio: sancións gobernativas, apercibimentos, achados de bens, permisos de armas, cédulas persoais, lotarías, comparecencias...

Destacan os relacionados cos gardas xurados ou vixiantes: expediente polo que o Alcalde como delegado gobernativo nomea a unha persoa encargada da custodia dos bens particulares mediante proposta do propietario dos mesmos.

1.2.11.- Expedientes xudiciais da Alcaldía
Agrupación de series que recollen as distintas funcións xudiciais ou de fe pública que detentaban os alcaldes; moitas delas cesan a partir de 1870 co establecemento dos xulgados de paz e os rexistros civís. Inclúe xuízos de faltas, causas civís e criminais, xuízos de conciliación e matrimonios civís entre outros.

1.2.12.- Libro de comunicacións da Alcaldía
Rexistro da correspondencia específica recibida ou emitida pola Alcaldía.

Appraisal, destruction and scheduling

Accruals

System of arrangement

Esta 1ª división de sección, ALCALDE, está organizada nas seguintes series documentais:

1.- GOBERNO:

1.2.- ALCALDE:

1.2.1.- Correspondencia da Alcaldía
1.2.2.- Certificacións e informes da Alcaldía
1.2.3.- Decretos. Resolucións
1.2.4.- Libro de resolucións da Alcaldía
1.2.5.- Bandos. Edictos
1.2.6.- Libro rexistro de bandos
1.2.7.- Libro rexistro de edictos
1.2.8.- Expedientes de protocolo
1.2.9.- Heráldica municipal
1.2.10.- Expedientes do Alcalde-Delegado Gobernativo
1.2.11.- Expedientes xudiciais da Alcaldía
1.2.12.- Libro de comunicacións da Alcaldía

Conditions of access and use area

Conditions governing access

Conditions governing reproduction

Language of material

Script of material

Language and script notes

Physical characteristics and technical requirements

Finding aids

Allied materials area

Existence and location of originals

Existence and location of copies

Related units of description

Related descriptions

Notes area

Alternative identifier(s)

Access points

Subject access points

Place access points

Name access points

Genre access points

Description control area

Description identifier

Institution identifier

DEPO24600004780

Rules and/or conventions used

General International Standard Archival Description, Second Edition, ISAD (G).
Norma Galega de Descrición Arquivística (NOGADA)

Status

Level of detail

Dates of creation revision deletion

Maio de 2010.
Ampliado o 2022-04-18

Language(s)

Script(s)

Sources

Archivist's note

Descrición realizada polo persoal técnico do Arquivo da Deputación Provincial de Pontevedra e colaboradores

Accession area

Related subjects

Related people and organizations

Related genres

Related places